top of page
pexels-kateryna-hnidash-7675197_edited.png
Γαστροοισογαγική παλινδρόμηση: όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις
Έχεις νιώσει και εσύ πως μετά από μερικές μπουκιές αισθάνεσαι ένα αίσθημα καψίματος στο στήθος ή ίσως λίγο ναυτία και πόνο; Οι περιστασιακές καούρες μπορεί να είναι φυσιολογικές, αν όμως αυτό συμβαίνει σε καθημερινή βάση, τότε ενδεχομένως να έχεις γαστροοισοφαγική παλινδρόμιση.
Τι είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ);
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μια πεπτική διαταραχή κατά την οποία το οξύ του στομάxου ανεβαίνει προς τον οισοφάγο, τον σωλήνα που συνδέει το στόμα με το στομάχι, δίνοντας μια ξινή ή πικρή γεύση.

Στην κανονική πέψη, ο οισοφαγικός σφικτήρας (μυς στο κάτω μέρος του οισοφάγου) ανοίγει για να επιτρέψει στην τροφή να φτάσει στο στομάχι σας. Στη συνέχεια κλείνει για να σταματήσει την τροφή και τους όξινους χυμούς του στομάχου (γαστρικά υγρά) να ταξιδέψουν πίσω στον οισοφάγο. Στην περίπτωση της ΓΟΠ, ο οισοφαγικός σφικτήρας είναι αδύναμος ή χαλαρώνει, επιτρέποντας έτσι στο οξύ του στομάχου να ανεβαίνει προς τον οισοφάγο, το λαιμό και μερικές φορές το στόμα. 

Με αρκετά υψηλή συχνότητα στον γενικό πληθυσμό, εκτιμάται ότι επηρεάζει έως και το ένα τρίτο των ανθρώπων παγκοσμίως.
Πως μπορείς να καταλάβεις αν έχεις ΓΟΠ;
Η παλινδρόμηση οξέος ή το αίσθημα καούρας συμβαίνει σχεδόν σε όλους κάποια στιγμή στη ζωή. Ωστόσο, εάν η παλινδρόμηση οξέος ή το αίσθημα καούρας εμφανίζεται συχνότερα από δύο φορές την εβδομάδα για μια περίοδο αρκετών εβδομάδων ή παίρνεις συχνά φάρμακα για την καούρα και αντιόξινα και τα συμπτώματα εξακολουθούν να επιστρέφουν, μπορεί να έχεις αναπτύξει ΓΟΠ.

Εάν η ΓΟΠ δεν αντιμετωπισθεί, το οξύ του στομάχου μπορεί να ερεθίσει το εσωτερικό τοίχωμα του οισοφάγου (βλεννογόνο) σε σημείο που μπορεί να εμφανίζεις όλο και πιο συχνό ερεθισμό στο στήθος, χρόνια φλεγμονή αλλά και μια λιγότερο από ιδανική σχέση με το φαγητό.
Ποια είναι η αιτιολογία της ΓΟΠ;
​Οι παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε ΓΟΠ είναι διάφοροι και συχνά περιλαμβάνουν:
  1. Ορισμένα τρόφιμα και ροφήματα (δείτε παρακάτω αναλυτικότερα)
  2. Αυξημένο σωματικό βάρος
  3. Κάπνισμα
  4. Γενετική προδιάθεση
  5. Στρες και άγχος
  6. Εγκυμοσύνη – λόγω αλλαγών στα επίπεδα ορμονών, καθώς και της αυξημένης πίεσης στο στομάχι κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
  7. Ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές (π.χ. αντιφλεγμονώδη παυσίπονα, φάρμακα για υψηλή αρτηριακή πίεση, άσθμα & αλλεργίες, αντικαταθλιπτικά, αντισυλληπτικά)
  8. Διαφραγματοκήλη όταν το πάνω μέρος του στομάχου διογκώνεται στο διάφραγμα, εμποδίζοντας την κανονική πρόσληψη τροφής
  9. Στενά ρούχα κυρίως στην περιοχή της κοιλιάς
Ποια είναι τα κοινά συμπτώματα της ΓΟΠ;
​​Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο και μερικά από αυτά μπορεί να διαρκέσουν έως και 2 ώρες. Τα συμπτώματα συνήθως είναι εντονότερα μετά την κατανάλωση φαγητού, όταν ξαπλώνεις ή όταν σκύβεις. Τα πιο κοινά συμπτώματα της ΓΟΠ περιλαμβάνουν:
 
  1. Επίμονη καούρα (μπορεί να διαρκέσει έως και 2 ώρες)
  2. Πόνος στο στήθος
  3. Δυσκολία κατάποσης
  4. Παλινδρόμηση (το φαγητό επιστρέφει στο στόμα από τον οισοφάγο)
  5. Σφιγμένο λαιμό ή αίσθηση ότι φαγητό έχει κολλήσει στο λαιμό σας
  6. Πονόλαιμος & βραχνάδα
  7. Ξηρός βήχας και κακιά αναπνοή
  8. Εμετός
Ποιος ο ρόλος της διατροφής στη ΓΟΠ;

Η ΓΟΠ αποτελεί μια διαταραχή του πεπτικού συστήματος, επομένως η διατροφή και οι διατροφικές συνήθειες παίζουν εξαιρετικά σημαντικά ρόλο στη διαχείριση των συμπτωμάτων της. Οι περισσότεροι άνθρωποι με ΓΟΠ διαπιστώνουν ότι τα συμπτώματά τους επηρεάζονται από το τι τρώνε και πίνουν, καθώς και από το πώς και πότε τρώνε.

​

Μια ισορροπημένη διατροφή για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ΓΟΠ δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να αποκλείσεις όλα τα αγαπημένα σου φαγητά. Συχνά αρκεί να κάνεις μικρές και απλές τροποποιήσεις στην υπάρχουσα διατροφή σου. Στόχος είναι να δημιουργήσεις μια υγιεινή διατροφή βασισμένη σε μια ποικιλία τροφίμων που περιλαμβάνει φρούτα και λαχανικά, πηγές πρωτεΐνης χαμηλές σε λίπος, σύνθετους υδατάνθρακες και υγιή λίπη.

​

Αν και δεν υπάρχει αποδεδειγμένη «δίαιτα για ΓΟΠ», υπάρχουν τρόφιμα τα οποία μπορεί να έχουν καταπραϋντικό αποτέλεσμα και να βοηθούν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, καθώς επίσης και τρόφιμα που μπορεί να προκαλέσουν δυσφορία στο στομάχι όπως καούρες και άλλα συμπτώματα.

Τρόφιμα και ροφήματα που συστήνεται να αποφεύγονται
  1. Τρόφιμα υψηλά σε λιπαρά (πχ. τηγανητά, μπέικον, λουκάνικα, βούτυρο, πίτσα, έτοιμα ντρέσινγκ για σαλάτες, λιπαρές σάλτσες, επεξεργασμένα σνακ όπως πατατάκια)
  2. Πικάντικα και καυτερά τρόφιμα
  3. Eσπεριδοειδή (πχ. πορτοκάλια, μανταρίνια, γκρέιπφρουτ και οι χυμοί αυτών)
  4. Αλατισμένοι ξηροί καρποί
  5. Ντομάτα & σάλτσα ντομάτας
  6. Κρεμμύδι, σκόρδο
  7. Ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη (π.χ. καφές, τσάι, κακάο, σοκολάτα, ενεργειακά ποτά)
  8. Ανθρακούχα ροφήματα (πχ. αναψυκτικά, σόδα)
  9. Τρόφιμα όξινα και ξίδι (πχ. τουρσιά και έτοιμες σάλτσες σαλάτας με βάση το ξίδι)
  10. Σοκολάτα
  11. Αλκοόλ
  12. Μέντες
Τρόφιμα και ροφήματα που συστήνενται να καταναλώνονται
  1. Προϊόντα ολικής άλεσης (πχ. καστανό ρύζι, ψωμί και ζυμαρικά ολικής, βρώμη, κινόα)
  2. Άπαχες πρωτεΐνες (πχ. πουλερικά χωρίς πέτσα, ψάρια και άπαχα κομμάτια κρέατος)
  3. Γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά και φυτικά γάλατα (πχ. αμυγδάλου, σόγιας)
  4. Μη εσπεριδοειδή φρούτα (πχ. μήλα, μπανάνες, πεπόνια και αχλάδια)
  5. Λαχανικά (πχ. μπρόκολο, σπαράγγια, φασολάκια, καρότο, πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως σπανάκι)
  6. Πατάτες (χωρίς τη φλούδα και όχι τηγανητές)
  7. Πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης όπως όσπρια (πχ. φακές, ρεβίθια) και τόφου
  8. Σούπες (πχ. κοτόσουπα, σούπα λαχανικών)​
Στην περίπτωση που δεν μπορείς να αποκλείσεις κάποια από τα παραπάνω τρόφιμα, προσπάθησε να αποφύγεις την κατανάλωση των παραπάνω τροφίμων αργά το βράδυ πριν τον ύπνο. 
Γενικές συμβουλές για τον περιορισμό/αποφυγή συμπτωμάτων της ΓΟΠ
  • Εντόπισε τα τρόφιμα/ροφήματα που ενεργοποιούν τα συμπτώματα & απέφυγε την κατανάλωσή τους.
  • Τρώγε αργά και μάσησε καλά την τροφή σου. Αφιέρωσε χρόνο σε κάθε γεύμα.
  • Κατανάλωσε μικρά και συχνά γεύματα.
  • Σταμάτα να τρως όταν νιώθεις πληρότητα.
  • Διατήρησε ένα υγιές σωματικό βάρος.
  • Απέφυγε να ξαπλώνεις μετά τα γεύματα για περίπου 45-60 λεπτά.
  • Απέφυγε να τρώτε πριν τον ύπνο (~3 ώρες).
  • Απέφυγε τα στενά ρούχα στην περιοχή της κοιλιάς.
  • Περιόρισε την κατανάλωση τσαγιού/καφέ σε 1 με 2 φλιτζάνια την ημέρα.
  • Απέφυγε την κατανάλωση αλκοόλ & ανθρακούχων ποτών.
  • Σταμάτησε το κάπνισμα (εάν καπνίζεις).
  • Μειώσε το άγχος με τεχνικές χαλάρωσης όπως βαθιές αναπνοές και ξεκούραση με σωστό ύπνο.
Βιβλιογραφικές πηγές 
 
  1.  Hallam J, Boswell RG, DeVito EE, Kober H. Gender-related Differences in Food Craving and Obesity. Yale J Biol Med. 2016;89(2):161-173. Published 2016 Jun 27.
bottom of page